Op zondag 23 februari 2025 verzamelde een groep mensen zich voor het gesloten centrum te Merksplas (in de regio van Antwerpen), om hun steun te betuigen aan de mensen die er worden opgesloten en hun droom voor een wereld zonder grenzen en gevangenissen te uiten.
Na de actie namen velen telefonisch contact op met de centrale van Getting The Voice Out om te getuigen van hun situatie en hun leven binnen het centrum.
We delen met u enkele verhalen van achter deze muren.
We zijn geen dieren, we zijn mensen. Als zij bij ons komen, zijn ze legaal. Als wij om internationale bescherming vragen, zelfs met duidelijke en authentieke bewijzen, vertrouwen ze ons niet. En ze willen ons zo wegjagen.
Ze behandelen ons als dieren. De mens zou ten minste gerespecteerd moeten worden… Ze nemen plots mensen mee en sluiten ze op, zonder hun tijd te geven om zaken op orde te zetten. Ze zetten ons gewoon op het vliegtuig. Ze willen ons doen terugkeren zonder iets, zonder geld, zonder kleren. We zijn hier geïntegreerd. We hebben dingen hier, ons leven hier. Ze gooien ons weg als vuilnis, ze stuuren ons met lege handen weg. Er is absoluut geen respect, er is geen leven: er is niets. Ik heb er niet voor gekozen zwart te zijn. Zij hebben er niet voor gekozen wit te zijn. Ze plaatsen ons in de gevangenis en zeggen dat we “geen papieren” hebben, maar de meerderheid van ons heeft een identiteit. We kunnen geen kwaad doen in België: waarom zouden ze ons dan opsluiten? We zijn niet gevaarlijk voor het land.
“Een gevangenis is zelfs beter als hier”
Tijdens de verschillende oproepen heeft elke gedetineerde persoon ons gesproken over de erbarmelijke omstandigheden van hun opsluiting. Thema’s die terugkomen zijn:
– een strict en restrictief uurrooster
– smakeloos en onvoldoende eten
– beperkte (zo niet onmogelijke) toegang tot medische zorg
– geweld en repressie
De constante angst voor uitzetting
Alle mensen die opgesloten worden in het centrum delen éénzelfde angst: uitgezet worden per vliegtuig in gewelddadige omstandigheden, naar een land dat ze soms niet eens kennen. De gedetineerden hebben het over de voortdurende angst een uitzettingsbevel te krijgen, dat vaak net voor de uitzetting wordt gegeven. Ze vertellen ons dat ze uitgeput zijn met de vage en tegenstrijdige administratieve procedures, waarvoor ze van het ene hoorzitting naar de andere moeten gaan. Asielaanvraag, negatieve beslissing, nieuwe aanvraag, beroep bij de Dienst Vreemdelingenzaken… Het zijn procedures die met opzet ontmoedigend en dehumaniserend zijn.
Twee minderjarigen in het centrum
De gedetineerden verwittigen ons dat er twee minderjarige Afghaanse jongens (16 en 17 jaar oud) aanwezig zijn. De medische onderzoeken schatten hun leeftijd op 21 jaar en de Dienst Vreemdelingenzaken heeft beslist ze op te sluiten. De co-gedetineerden zijn erg geschrokken over de aanwezigheid van kinderen in het centrum, en eisen hun bevrijding. Het opsluiten van minderjarigen in het centrum is spijtig genoeg niet ongewoon: vorige maand werden we verwittigd dat er twee minderjarigen waren in het gesloten centrum 127 bis.
Een gewelddadige ingreep van de politie diezelfde dag
Vandaag, om 7u ‘s ochtends, werd ik brutaal wakker gemaakt door politieagenten. Ze wilden mijn kamer fouilleren. Ik was heel angstig. Ze wilden drugs vinden maar ik had niets gedaan. Een hond heeft mijn kamer gefouilleerd maar heeft niets gevonden. De agenten zijn vertrokken maar mijn kamer lag ondersteboven. Overal lagen hondenharen. Ze hebben dat in elke kamer gedaan. Ze hebben nergens iets gevonden.
Het grootste gesloten centrum in België
Met een detentiecapaciteit van 180 plaatsen, is het centrum van Merksplas het grootste gesloten centrum van België. Actueel worden er meer dan 150 personen opgesloten. De gedetineerden worden er opgesloten in vier verschillende vleugels: blok 3, blok 4, blok 5 (de zone met isoleercellen), en het onlangs gerenoveerde blok 1, waar we nog maar weinig over weten.
De voormalige “Kolonie van Merksplas”
Het centrum van Merksplas ligt juist naast de gevangenis van Mersplas en het lokale politiebureau. Voordat het gebouw een gesloten centrum “voor illegalen” werd in 1994, was het een “kolonie voor landlopers”. Het verloor deze functie in 1993, toen de wet tegen landlopers werd ingetrokken.
Gisteren zoals vandaag, worden deze gebouwen gebruikt door de staat om mensen op te sluiten die ze wil onzichtbaar maken.
Het belang om over gesloten centra te praten
De gedetineerden delen hun wanhoop over hun opsluiting, ver van het publieke zicht. De actie die werd georganiseerd op zondag voor het centrum gaf hun sterkte en hoop.
Ik ben blij te weten dat mensen aan ons denken. Moge God jullie zegenen.
Laten we blijven praten over de gesloten centra. Blijven vertellen wat er achter deze muren gebeurt. Zodat op een dag, onze wereld een wereld van vrijheid zal zijn. Een wereld waarin ieder mens vrij kan bewegen en leven.
