Sinds enkele dagen waarschuwen Guinese staatsburgers ons, die opgesloten worden in gesloten centra, voor geplande uitzettingen naar Guinee die deze week plaatsvonden. De uitzettingspogingen waarvan wij op de hoogte zijn, waren gepland van 22 tot 27 september en betreffen personen die vastzitten in de centra van Vottem, Brugge en Merksplas.
Indien de Dienst Vreemdelingenzaken een persoon van buitenlandse afkomst zonder paspoort wil uitzetten, speelt de ambassade van het land van herkomst een cruciale rol: de ambassade moet officieel de nationaliteit van de persoon bevestigen en een laissez-passer (doorlaatbewijs dat het paspoort vervangt) afgeven. Zonder dit document kan de uitzetting in theorie niet plaatsvinden. Of de betrokkene persoon al dan niet wordt uitgezet hangt af van akkoorden tussen België en de ambassade van het land in kwestie.
Het is geen toeval dat er tevens uitzettingen naar Guinee worden gepland. Enkele maanden geleden echter, verklaarde de Guinese ambassade dat er geen laissez-passer zouden worden afgegeven aan personen die al meerdere jaren in België verblijven, hier familiebanden hebben opgebouwd of bijzonder kwetsbaar zijn. De ambassade benadrukte dat het noodzakelijk was om de betrokken persoon te ontmoeten voor een grondig onderzoek van zijn of haar persoonlijke situatie alvorens een beslissing zou worden genomen over de laissez-passer.
Vandaag worden de vluchten niettemin aangekondigd zonder dat de betrokken personen door de ambassade werden gehoord over hun specifieke situatie. De Dienst Vreemdelingenzaken weigert ook bewijzen van de afgifte van laissez-passer door te geven aan personen die met uitzetting worden bedreigd en aan hun advocaten. In het centrum zouden de maatschappelijk werkers (die terugkeercoaches worden genoemd) aan de personen hebben meegedeeld dat zij pas bij hun aankomst op de luchthaven de laissez-passers zouden kunnen zien. De betrokken gedetineerden zijn bezorgd, twijfelen aan de echtheid van de documenten en vrezen een collectieve uitzetting naar Guinee. Velen van hen hebben familie in België en vrezen repressie bij hun terugkeer naar Guinee.
Nieuwe overeenkomsten met Guinee
Vorige maand bracht de Guinese minister van Buitenlandse Zaken, Morissanda Kouyaté, een bezoek aan Brussel en ontmoette hij de minister van Asiel en Migratie, Anneleen van Bossuyt. Samen hernieuwden zij de banden tussen België en Guinee om overeenstemming te bereiken over de repatriëring van Guinese onderdanen die “illegaal” in België verblijven.
“Nous avons besoin de nos ressources humaines. Nous ne voulons pas qu’elles partent, et celles qui sont parties, nous voulons les attirer pour qu’elles reviennent. Donc, on n’est pas un pays qui pousse ses citoyens à la migration illégale’.’
Morissanda Kouyaté
Beide ministers zijn het tijdens deze ontmoeting eens over één doel: de gedwongen uitzetting van Guinese onderdanen in gesloten centra vergemakkelijken. Het lijkt ons dan ook duidelijk dat de geplande uitzettingen in het verlengde liggen van deze akkoorden. Ondanks de tegenstrijdige verklaringen van de Guinese ambassade lijkt het risico op meer regelmatige uitzettingen naar Guinee zich aan te kondigen. De uitzettingsbevelen die deze week zijn ontvangen, zijn hiervan het bewijs: de politieke en diplomatieke overeenkomsten van België met derde landen hebben directe en snelle gevolgen voor de uitzetting van personen in gesloten centra.
Sinds oktober 2024 komen collectieven van Guinese personen en activisten in actie en demonstreren ze voor de ambassade van Guinee en voor het Vreemdelingenbureau om te protesteren tegen de afgifte van laissez-passer door de ambassade. Voor zover wij weten, heeft de ambassade sinds februari 2025 geen laissez-passer meer afgegeven.
Het gebrek aan transparantie van de Belgische staat en de Guinese autoriteiten over de situatie van Guinese onderdanen in gesloten centra is alarmerend.
De meeste gedetineerden die deze week tickets hebben ontvangen voor een uitzetting, konden gelukkig de uitzetting weigeren omdat er geen escortes waren voorzien. Maar we vrezen dat deze eerste golf van uitzettingspogingen deel uitmaakt van een strategie van de DV om ze bij een tweede poging massaal te kunnen uitzetten – met een commerciële vlucht of een collectieve vlucht – dit keer wel met begeleiding!
Laten we dus alert blijven voor mogelijke mobilisaties!
Einde aan grenzen en gesloten centra.
Vrijheid voor iedereen.
