01/11/2023
DUBBELE BESTRAFFING & DUBLIN-VERORDENING
Het concept van de “dubbele bestraffing”, ook wel “verbanning” genoemd, verwijst hier naar het proces dat vreemdelingen ondergaan die zijn veroordeeld tot een gevangenisstraf en die na het uitzitten van hun straf direct naar een gesloten centrum worden overgebracht om te worden teruggestuurd naar hun land van herkomst. Dit mechanisme heeft betrekking op een groot aantal gedetineerden. Het is geen geïsoleerde gevallen, aangezien de dubbele bestraffing een aanzienlijk deel van de gedetineerde personen in gesloten centra treft. De vertegenwoordiging van buitenlandse en ongedocumenteerde personen in gevangenissen is voornamelijk te wijten aan het optreden van een racistische politie die op basis van uiterlijk handelt, evenals de precaire levensomstandigheden waaronder de autoriteiten hen houden, wat hen dwingt zich bloot te stellen aan repressie.
We rapporteren hier het geval van een gedetineerde die zeven keer in een gesloten centrum is beland na gevangenisstraffen. Aangezien zijn vingerafdrukken in Nederland zijn geregistreerd, wordt hij telkens teruggestuurd naar dat land op grond van de Dublin-verordening1. De heer wordt dus regelmatig teruggestuurd naar Nederland. Hij is vader van 4 kinderen in België.
Wat zijn ervaring betreft, zegt hij:“Je went aan het systeem. Ik ga van de gevangenis naar het gesloten centrum en af en toe heb ik wat vrijheid.”
¹ De Dublin-verordening bepaalt welk land verantwoordelijk is voor het asielverzoek van een persoon op Europees niveau op basis van een reeks criteria. Het meest toegepaste criterium is dat van het eerste land van binnenkomst in de Europese Unie. De autoriteiten bepalen dit land op basis van de vingerafdrukken die de personen gedwongen zijn af te geven.https://www.gettingthevoiceout.org/double-peine-ou-bannissement-methode-particuliere-de-racisme/
POLITIEKE UITBUITING & REPRESSIE
Politioneel wangedrag is aan de orde van de dag bij mensen zonder papieren. Onlangs nog vertelt een man over het misbruik dat hij heeft ondergaan bij zijn arrestatie, die plaatsvond in Anderlecht: hij had 3000 euro in zijn zak. De politie nam 2000 euro van hem af en gaf hem een recept. Hij weet niet hoe hij zijn geld terug kan krijgen.
Een ander getuigenis belicht het gebrek aan bescherming van mensen zonder papieren, zowel op straat als in gesloten centra, echte rechteloze gebieden. Nogmaals, in het geval hieronder gerapporteerd, wordt de repressie gericht op de slachtoffers:
“Ik werd geslagen in het gesloten centrum door de beveiligingsmedewerkers. Ik belde de politie. Ze kwamen en ik diende een klacht in. Het resultaat voor mij: 4 dagen in de isoleercel en overplaatsing².”
Tot op heden heeft de heer geen nieuws over het vervolg van zijn klacht.
Dit gedrag wordt straffeloos uitgevoerd en er zijn maar weinig mogelijkheden voor mensen zonder verblijfsvergunning om hun rechten geldend te maken. De mogelijkheid voor mensen zonder papieren om een klacht in te dienen, wordt bemoeilijkt door het systeem en de kans op vervolging is minimaal.
² Hier wordt verwezen naar de overplaatsing van het ene gesloten centrum naar het andere. De Dienst Vreemdelingenzaken maakt regelmatig gebruik van deze praktijk als strafmaatregel wanneer gedetineerden zich verzetten tegen de behandelingen die ze ondergaan, wat hun isolatie verder vergroot en hun banden met medegedetineerden verbreekt, wat de mogelijkheden voor solidariteit en collectief verzet vermindert.
“VRIJWILLIGE” TERUGKEER
In het gesloten centrum van Brugge melden gedetineerden ons aanzienlijke druk vanuit de sociale dienst om vrijwillige terugkeer te accepteren. Dit zijn procedures voor repatriëring die in samenwerking met de IOM (International Organization for Migration) worden georganiseerd en die degenen die worden teruggestuurd, beloven te helpen met reïntegratie- of werkprojecten ter plaatse. Dit zou verschillende bestemmingslanden betreffen (Marokko, Ivoorkust, Senegal).
De Belgische regering werkt vaak samen met de IOM in het kader van zogenaamde “vrijwillige” terugkeer. De vrijwilligheid van de beslissing om België te verlaten is uiteraard relatief, gezien de omstandigheden waaronder mensen worden gedwongen om deze beslissingen te nemen: intimidatie door de Dienst Vreemdelingenzaken en haar personeel, druk uitoefenen, chantage, opsluiting in gesloten centra voor onbepaalde tijd, enz.
DUBIEUZE PRAKTIJKEN VAN DVZ
Het is gebruikelijk dat gedetineerden melden dat de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) dubieuze praktijken hanteert en illegale middelen inzet om haar ongebreidelde beleid van massale detentie en uitzetting van mensen die geen verblijfsvergunning krijgen, uit te voeren. Het komt bijvoorbeeld voor dat mensen met geweld worden uitgezet terwijl ze op dezelfde dag of in de dagen daarna voor de rechtbank moeten verschijnen, in flagrante schending van hun recht op een eerlijk proces. Dit alles zonder dat de DVZ verantwoordelijk wordt gehouden.
Onlangs ontving een heer een gunstig antwoord op zijn asielaanvraag, maar hij werd pas een week later vrijgelaten. “De DVZ respecteert zelfs de rechtbanken niet”, meldt hij.
GETUIGENISSEN : Elke dag getuigen gedetineerden over de detentieomstandigheden waarmee ze worden geconfronteerd, de isolatie waarin ze zich bevinden, de tekortkomingen en realiteiten van dit systeem van opsluiting en uitzetting:
“Is Dublin voor de DVZ een optie of een obsessie?”
“Controleert geen enkele organisatie de misbruiken van de DVZ?”
“Merksplas is veel erger dan 127 bis, het is een gevangenis. In 127 hadden we enige vrijheid van beweging. In Merksplas zitten we van 22.00 uur tot 09.00 uur opgesloten in onze kamer. En de bewakers zijn respectloos en extreem racistisch.”
“Als jullie er niet waren, weet ik niet hoe we het zouden redden. Als we hier aankomen, hebben we geen contact met de buitenwereld. Geen enkele organisatie helpt ons. Niemand weet waar we zijn. We verdwijnen van de aardbodem. Dankzij jullie tegoeden kunnen we eindelijk contact opnemen met onze familie, een advocaat vinden, enz.”
“Mensen die een OQT krijgen: wat moeten ze daarmee? Waar moeten ze naartoe? Met welk geld? En niemand helpt hen.”
“We willen benadrukken dat er momenteel in het centrum van Brugge veel mensen zijn met ernstige psychische problemen, deze plek is niet geschikt voor hen. In hun dienst is er slechts één psycholoog die absoluut niets doet, en er is geen controle op medische onderzoeken bij de aankomst van gedetineerden, hun enige motivatie is om uit te zetten.”
