25/07/2020 : Hier zijn we dan. Deconfiniëring is aan de gang, de uitzettingsmachine wordt opnieuw opgestart: binnen de gesloten centra vallen de vliegtuigtickets. Angst en paniek hebben de gevangenen te pakken gekregen.
Michelle wordt nu al 7 maanden vastgehouden. Zeven maanden van angst, spanning en onzekerheid leiden tot een groot psychologisch leed. Michelle verliet haar land nadat ze het slachtoffer was geworden van gendergeweld. Ze werd geslagen door haar man en vervolgens weggejaagd en geslagen door haar broers. Ze kwam naar België om bescherming te vragen, maar het enige wat ze sindsdien heeft gezien zijn tralies, afwijzingen en veronachtzaming.
Haar geval herinnert ons te goed aan dat van Semira Adamu, die het symbool werd van het verzet tegen de diep racistische en patriarchale politiek. Haar dood had een grote politieke en mediale beroering veroorzaakt. Om er over te kunnen spreken zal ze elf minuten lang hebben moeten lijden. 11 minuten onder een kussen, vastgehouden door een politieagent, en zijn 8 collega’s staan te kijken.
6000 mensen waren naar haar begrafenis gekomen. “Nooit meer” kon worden gehoord. Moeten we ons herinneren dat gesloten centra levens blijven verwoesten? Moeten we ons de afranseling, de racistische beledigingen elke dag herinneren? De schaarste aan voedsel – als het niet rot is – en de psychologische druk? Het is niet nodig om de omstandigheden op te sommen, opsluiting spreekt voor zich. Opsluiting is letterlijk dodelijk.
Vandaag de dag zijn er genoeg Semira Adamu’s. Twee jaar geleden, ter gelegenheid van haar twintigste sterfdag, schreeuwden activisten dit motto uit: ‘Ze hebben een vrouw gedood, niet haar strijd’. Want de strijd is nog lang niet gestreden. Michelle is niet alleen ‘slachtoffer’ van dit systeem, ze is ook een resistente. Ze vecht al maandenlang elke dag.
Achter hun muren schreeuwen de opgeslotenen hun woede uit en stellen ze het onrecht aan de kaak. Helaas wekken ze niet genoeg verontwaardiging op om hen in vrijheid te krijgen.
Sinds het geval van Semira Adamu is de ‘kussentechniek’ verboden. Het gebruik van fysieke dwang of geweld tijdens uitzettingen is echter nog steeds niet expliciet verboden. Integendeel, het werd herschikt in een nieuwe richtlijn (de richtlijn van de Commissie-Bossuyt) die dit geweld legitiem maakt. Immobilisatietechnieken zijn nog steeds toegestaan, met name het gebruik van handboeien en vesten, en er wordt regelmatig gebruik van gemaakt. Uitzetting is intrinsiek gewelddadig: terwijl ze onder dwang worden uitgezet, worden deze mensen beroofd van de fundamentele vrijheid om te kiezen; te kiezen waar ze naartoe gaan, te kiezen waar ze zich vestigen.
“Het moeilijkste is als ze je handboeien omdoen om je naar het vliegveld te brengen. Ze maken ons kapot, ik ben bang.” Michelle heeft haar tweede ticket gekregen. Ze verzette zich tegen haar uitzetting. Ze is bang voor een derde ticket. Wat als er de volgende keer een politie-escorte was? Michelle zou teruggestuurd worden naar een land waar ze echt bang is voor haar leven.
Grenzen zijn oneerlijk, ze richten zichtbare en onzichtbare muren op die verdelen en stigmatiseren. Ze ondersteunen de machtsverhoudingen in onze samenlevingen: klasse, ras, genderdominantie.
Wanneer retainees worden uitgezet, maken de Belgische staat, de Europese Unie en de NGO’s zich weinig of geen zorgen over hun lot. Ze zijn nu ver weg. Er is niemand meer om zich uit te spreken en aan te geven.
Moe van het voortdurende gebrek aan actie van de politieke leiders roepen wij op tot de woede van iedereen, tot de mobilisatie van collectieven, om dit racistische beleid te weigeren en de nagedachtenis van Semira en alle anderen te eren. Al degenen die zijn gestorven door het stilzwijgen van de politici en de media. Al degenen die zagen dat hun vrijheden werden misbruikt. Al degenen die vandaag worden vastgehouden en morgen misschien worden uitgezet. Dat het ‘Nooit meer’ schreeuwen voor Semira Adamu eindelijk wordt gehoord.
We mogen niet toestaan dat de staat invallen, opsluitingen en uitzettingen deconfineert.
Voor de vernietiging van muren en grenzen. Voor de vrijheid.
De vrijheid van anderen breidt de mijne oneindig uit.
